Το Έργο ΤΟυ Στην Ελλάδα

Το 1962, ο Ευγένιος Σπαθάρης ηχογραφεί όλες τις κλασικές παραστάσεις του Καραγκιόζη στην Κολούμπια και έτσι κυκλοφορούν οι πρώτοι δίσκοι του. Το 1966, δημιουργείται ο Πειραματικός Σταθμός Τηλεόρασης και ξεκινά με τον Καραγκιόζη του Σπαθάρη, ο οποίος συνεχίστηκε έως το 1992.

Σημαντική υπήρξε η κυκλοφορία των εικονογραφημένων τευχών του Ε. Σπαθάρη με Καραγκιόζη – (1900 και 1970) – και η επιτυχημένη έκδοση του βιβλίου του , «Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων» (1979).

Αξιόλογη, όμως, θεωρείται και η δράση του στον τομέα του θεάτρου, όπου σκηνοθέτησε και σκηνογράφησε με τεράστια επιτυχία τον «Μέγα Αλέξανδρο» με το Ελληνικό Χορόδραμα (1950), επίσης τον «Μέγα Αλέξανδρο» συνεργαζόμενος με την Σοφία Βέμπο (1954), «Το ταξίδι» του Γ. Θέμελη (1965), τον «Καραγκιόζη Δικτάτορα» του Γ. Γιαννακόπουλου (1969), «Το μεγάλο μας τσίρκο» του Ι. Καμπανέλλη (1972), τον «Καραγκιόζη παρά λίγο Βεζύρη» του Σκούρτη, «τα Καραγκιοζέϊκα» του Ρώτα και άλλα.
Ο Ευγένιος Σπαθάρης, έχει τιμηθεί με αναμνηστικές πλακέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για την τόσο σημαντική και πολύχρονη προσφορά του στον θεατρικό αυτό τομέα ενώ έχει διακριθεί στα περισσότερα Φεστιβάλ για το εξαιρετικό ταλέντο με το οποίο προβάλλει την τέχνη του. Το 1980 μάλιστα, στο Φεστιβάλ Ιθάκης, πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας για το έργο, « Ο Τιλάλης» του Μιχάλη Μπουρμπούλη (1980).
Το 1980, ανεβάζει διασκευασμένους τους Βατράχους του Αριστοφάνη, που αμέσως κυκλοφόρησε και σε δίσκο. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1998, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τσαρούχη, επαναφέρει με πολύ μεγάλη επιτυχία στη σκηνή την επινόηση του πατέρα του, την «ολόσωμη αποθέωση», ανεβάζοντας το ηρωικό έργο «Αθανάσιος Διάκος». Τέλος, το 1999, γράφει και σκηνοθετεί το έργο «Σκιών Καμώματα», που παιζόταν σε περιοδείες σε όλη την Ελλάδα.
Έχει ακόμα ασχοληθεί με τη διδασκαλία του θεάτρου σκιών σε διάφορες ομάδες φοιτητών, καθηγητών και νέων καλλιτεχνών.
Το καλοκαίρι του 1999, στην Κρήτη, στα πλαίσια του Συνεδρίου της UNIMA Κρήτης, μιλάει για τον Καραγκιόζη και τη γλώσσα μας.
Δεν πρέπει να παραλείψουμε, ωστόσο, την εμφάνιση του μεγάλου καλλιτέχνη σε διάφορες κινηματογραφικές ταινίες όπως, στο «Πικρό Ψωμί» του Γ. Γρηγορίου (1950), στον «Εξυπνότερο άνθρωπο του κόσμου» παραγωγής Ολυμπία Φίλμς (1950), στην «Κιβωτό» μαζί με την Μελίνα Μερκούρη και τον Μίνω Αργυράκη (κινούμενα σχέδια 1956), στον «Μέγα Αλέξανδρο» του Γ. Ζερβουλάκου (1960), σε οκτώ ταινίες παραγωγής Ιωαννίδης Φίλμς με κλασικές κωμωδίες του Καραγκιόζη (1962), στην «Λυσιστράτη» του Γ. Ζερβουλάκου (1974), στο «Τεριρέμ» του Α. Δοξιάδη (1992) και σε πολλά ντοκιμαντέρ αφιερωμένα στην Ελλάδα.
Εξαιρετική, επίσης, υπήρξε και η συμμετοχή του στον τομέα της μουσικής, όπου η φωνή του Ευγένιου Σπαθάρη, ταυτισμένη πλέον τόσο πολύ με τον αγαπημένο μας λαϊκό ήρωα, αντηχεί παντού, πότε σχολιάζοντας τα καλά και τα κακά αυτού του τόπου, πότε υμνώντας την εξυπνάδα και την ψυχή εκείνου που ονομάζεται Έλληνας και πότε χορεύοντας ώστε να ακολουθήσει το ρεύμα της σημερινής εποχής.
Οι κυριότερές του συνεργασίες σε αυτόν τον κλάδο ήταν τα τρία τραγούδια με τον τίτλο «Εμένα φίλε με λένε Καραγκιόζη», (στίχοι Ν. Γκάτσου – μουσική Σ. Ξαρχάκου – παραγωγή SΚΥ 100,4), το τραγούδι «Για την Ελλάδα ρε γαμώτο» του Στέλιου Φωτιάδη και «Η εκδίκηση του Καραγκιόζη» του συγκροτήματος Modern Fears.

Εξίσου αξιόλογες, υπήρξαν οι πολλές συνεργασίες που είχε ο Ευγένιος Σπαθάρης με το Διονύση Σαββόπουλο στο Κύτταρο το 1973, στο Ρεξ το 1992 και σε πολλές συναυλίες του γνωστού τραγουδιστή.
Συνεχίζοντας ακατάπαυστα τη δράση του, το 2001, σε συνεργασία με τους μουσικούς Λουδοβίκο των Ανωγείων και Ψαραντώνη, παρουσίασαν με πρωτότυπο τρόπο στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό το γνωστό Κρητικό ποίημα του Βιτζέντζου Κορνάρου «Ερωτόκριτος».
Την ίδια χρονιά το Θέατρο Τέχνης, με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Μίμη Κουγιουμτζή, ανέβασε με πρωτοφανή επιτυχία το έργο «Πλούτος» του Αριστοφάνη με πρωταγωνιστή τον Ευγένιο Σπαθάρη. Η παρουσία του στο ιερό θέατρο της Επιδαύρου υπήρξε ο πιο σημαντικός σταθμός της ζωής του. Η παράσταση συνεχίστηκε με την ίδια επιτυχία σε όλη την Ελλάδα.
Το 2003, επιστρέφοντας από το εξωτερικό, έγραψε και ανέβασε το δεύτερο θεατρικό του έργο «Ε! ρε γλέντια», το οποίο παρουσιάστηκε στην Αθήνα και στην Επαρχία με τον Τάκη Βαμβακίδη στο ρόλο του Καραγκιόζη.
Εδώ και αρκετά χρόνια, έχει αναγνωριστεί διεθνώς το Παγκόσμιο Μουσείο Θεάτρου Σκιών, που δημιούργησε με την πολύτιμη βοήθεια της γυναίκας του από το 1958, στο σπίτι τους στο Μαρούσι. Η προβολή αυτής της σπάνιας συλλογής, μέσω των ξένων τηλεοπτικών καναλιών όλου του κόσμου που τον επισκέφθηκαν, έκανε ακόμη πιο γνωστή τη χώρα μας στον τομέα του μαγικού κόσμου του ρωμαίικου Καραγκιόζη και της καταγωγής του.

Έχει τιμηθεί σε όλους τους τομείς με πολλές αναμνηστικές πλακέτες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, για την τόσο σημαντική και πολύχρονη προσφορά του.

Τον Ιούνιο του 1995, ο Ευγένιος Σπαθάρης αμείφτηκε με το ωραιότερο δώρο που θα μπορούσε να τιμηθεί ένας καλλιτέχνης: ο Δήμος Αμαρουσίου, με ιδιαίτερο σεβασμό απέναντι στο πρόσωπο του μεγάλου καλλιτέχνη, εξασφάλισε μια μόνιμη στέγη για τον Καραγκιόζη και την παρέα του. Έτσι, σήμερα λειτουργεί ένα μοναδικό Μουσείο, ανοιχτό σε ολόκληρο τον κόσμο, γεμάτο με πανέμορφες φιγούρες και σκηνικά που ο «Δάσκαλος» χάρισε με μεγάλη χαρά στην πόλη του Αμαρουσίου.

Το 2007, το Υπουργείο Πολιτισμού τίμησε τον Ευγένιο Σπαθάρη για την πολύτιμη προσφορά του στην τέχνη και στην ελληνική λαϊκή μας παράδοση, απονέμοντάς του αναμνηστική πλακέτα και διοργανώνοντας εκδήλωση αφιερωμένη στην εξηνταπεντάχρονη δράση του.

Το 2008, τέλος, τιμήθηκε με το βραβείο «Status» σαν δημοφιλέστερος άνδρας της χρονιάς.

Το Μάιο του 2009, ακούραστος και πάντα θετικός στις απαντήσεις του να συμμετέχει σε εκδηλώσεις και, παρά την ηλικία των ογδόντα πέντε του χρόνων, προσκλήθηκε στο Ινστιτούτο Γκαίτε. Εκεί, ένα απρόσμενο ατύχημα τον πήρε από κοντά μας. Ο αγαπημένος παππούς όλων μας, έφυγε όρθιος, κρατώντας όλα τα «παιδιά του» στο χέρι, όπως αποκαλούσε τις φιγούρες του, στις 9 Μαΐου του 2009.

Η σωρός του τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο Σπαθάρειο Μουσείο που λάτρευε. Οι αμέτρητοι φίλοι και θαυμαστές του, μαζί με την οικογένειά του, τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, αποχαιρετώντας τον με ένα ένθερμο χειροκρότημα και αναφωνώντας συγκινημένοι τη λέξη… «Αθάνατος».