Περιήγηση στο Μουσείο

Οδηγός εκθεμάτων του Μουσείου - Ενότητα 1

Μουσείου Θεάτρου Σκιών «Ευγένιος Σπαθάρης» ( Σπαθάρειο Mουσείο Θεάτρου Σκιών Δήµου Αµαρουσίου )

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 – ΧΑΡΤΟΝΙ (1894 -1923)

Η πρώτη ενότητα, περιλαμβάνει φιγούρες από χαρτόνι και σκηνικά που έχουν σκαλιστεί με προσοχή.
Οι σκαλιστές αυτές φιγούρες θεωρούνται και οι πιο γνήσιες της τέχνης του θεάτρου σκιών. Η ίδια αίθουσα, μας παρουσιάζει μιαν εικόνα, από την οργάνωση μιας παράστασης Καραγκιόζη, από τα μουσικά όργανα και τα εφέ που την πλαισίωναν, καθώς επίσης από τα εργαλεία και τα αξεσουάρ κατασκευής μιας φιγούρας.

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, Α
Διασκευή της τραγωδίας του Ευριπίδη «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», με το θέατρο σκιών του Ευγένιου Σπαθάρη.
Το έργο ανεβάστηκε το 1978, με την συνεργασία του τότε Διευθυντή του τρίτου προγράμματος της ΕΡΤ, Μάνου Χατζηδάκι και είχε μεγάλη επιτυχία.

  1. Ο Αγαμέμνονας
  2. Η Κλυταιμνήστρα
  3. Ο Αχιλλέας
  4. Ο Μενέλαος
  5. Ο μάντης Κάλχας
  6. Η Ιφιγένεια
tamplo1_1

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, Β
Ο Καραγκιόζης στην ελληνική τηλεόραση, φιγούρες του Ευγένιου Σπαθάρη (1966 -1972).

  1. Ο Έκτορας
  2. Ο Δεινόσαυρος
  3. Ο Αρειανός
  4. Το «τανκ» των παιδιών του Καραγκιόζη
  5. Αντάρτης της Κύπρου
  6. Ο Περσέας
  7. Ο πρώτος Καραγκιόζης που προβλήθηκε το 1966 σε παραστάσεις από τον Ελληνικό Πειραματικό Σταθμό Τηλεόρασης.
  8. Η «Μερσεντές» του Καραγκιόζη
  9. Οι μουστιές
  10. Η «Τσίτα» του Ταρζάν
  11. Ο γορίλας
  12. Ο γέρο – τσακιτζής
  13. Ο μάγκας τραυματίας
tamplo1_2

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, Γ
«Το ελληνικό καρναβάλι»
Φιγούρες Σωτήρη και Ευγένιου Σπαθάρη (έτη κατασκευής από 1930 – 1968)

  1. Ο Μιστόκλης – Φιγούρα του Ε. Σπαθάρη (1945)
  2. Ο Μπάμπης ο λούστρος – Φιγούρα Ε. Σπαθάρη (1943)
  3. Το άλογο – Φιγούρα Σ. Σπαθάρη (1930_
  4. Ο μάγκας – Φιγούρα Ε. Σπαθάρη (1945)
  5. Ο Καραγκιόζης γυναίκα – Φιγούρα Ε. Σπαθάρη (1968)
  6. Ο μασκαράς – Φιγούρα Σ. Σπαθάρη (1944)
  7. Ο τυμπανιστής – Φιγούρα Ε. Σπαθάρη (1943)
  8. Η καμήλα με τα τσόκαρα – Φιγούρα Σ. Σπαθάρη (1941)
tamplo1_3

Β Ι Τ Ρ Ι Ν Α   1,  I  – ΙΙ

Τα πιο αντιπροσωπευτικά λαϊκά όργανα που πλαισίωναν το ελληνικό θέατρο σκιών, γιατί, όπως είναι γνωστό, μια παράσταση Καραγκιόζη συνοδευόταν από δικούς της οργανοπαίκτες και τραγουδιστή: (μπουζούκι, βιολί, κιθάρα, τύμπανα, κλαρίνο …)

Τ Α Μ Π Λ Ω  1, Δ!
Φιγούρες Σωτήρη Σπαθάρη (1929)

  1. Βάρκα στο σεργιάνι
  2. Ο Καραγκιόζης στο αερόστατο
  3. Μονόξυλο της ζούγκλας
  4. Αρχαία ασπίδα του Καραγκιόζη
  5. Αγγλικό αντιτορπιλικό
  6. Το πλοίο του Καραγκιόζη
tamplo1_4

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, Ε
Φιγούρες Σωτήρη Σπαθάρη (έτη κατασκευής από 1941 – 1967)

  1. Καλύβα της ζούγκλας
  2. Η ταμιτζάνα των εμπόρων
  3. Ο μπόγιας και ο σκύλος που εκδικείται
  4. Η θρυλική παράγκα του Καραγκιόζη
  5. Ο Κολλητήρης διασκεδάζει
tamplo1_5

ΒΙΤΡΙΝΑ 1, III

Τα εφέ της παράστασης και ο τρόπος μετάδοσης κίνησης της φιγούρας.

  1. Οι μπομπονιέρες από την παράσταση «Ο γάμος του Καραγκιόζη»
  2. Κομμάτι λαμαρίνας (τσίγκου) που χρησιμοποιούσαν για τη δημιουργία ήχου.
  3. Βάση, πάνω στην οποία τοποθετούσαν μπαρούτι για τη δημιουργία διάφορων εφέ.
  4. Το φως του φάρου και του καραβιού από το έργο «Ο Καραγκιόζης πλοίαρχος».
  5. Το κουδούνι έναρξης της παράστασης.
  6. Οι σφυρίχτρες γυμναστικής.
  7. Η τσιμπίδα για τη δημιουργία ήχου ξιφομαχίας.
  8. Το θυμιατό του Καραγκιόζη από το έργο «Αθανάσιος Διάκος»
  9. Οι κουδούνες για τις φωνές των προβάτων της στάνης του Μπαρμπαγιώργου.
  10. Η καραμούζα για την παραγωγή φωνής ζώων και φιδιών στην παράσταση.
  11. Βάση, πάνω στην οποία τοποθετούσαν βεγγαλικά και τα άναβαν, δίνοντας έτσι έμφαση σε μία έντονη ηρωική στιγμή.
  12. Το κομπολόι του Σταύρακα.
  13. Η χτένα που χρησιμοποιούσε ο Καραγκιόζης για να απειλήσει τον Χατζηαβάτη, λέγοντάς του ότι είναι πιστόλι.
  14. Ο φακός για τη δημιουργία σκιάς στο σκοτάδι, που συμβόλιζε το φάντασμα ή την ψυχή ενός ήρωα.
  15. Οι «σούστες» κίνησης και χειρισμού της φιγούρας.
  16. Η εφημερίδα με την οποία δημιουργούσαν τον ήχο των χαστουκιών.
  17. Τενεκές για την παραγωγή ήχων, όπως του καταβρεχτηριού κ.α.

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, ΣΤ

Φιγούρες παλαιών καραγκιοζοπαικτών, κατασκευασμένες από τον Σωτήρη Σπαθάρη, (μεταξύ 1948 -1950), ο οποίος είχε παρακολουθήσει τις παραστάσεις τους.

  1. Ο Καραγκιόζης του Γιάννη Μπράχαλη
  2. Ο Καραγκιόζης του Μίμαρου
  3. Ο Κολλητήρης του Μίμαρου
  4. Ο Καραγκιόζης του Γιάννη Ρούλια
  5. Ο Καραγκιόζης του Μέμου Χριστοδούλου
  6. Ο Καραγκιόζης του Θόδωρου Θεοδωρέλλου
  7. Ο Καραγκιόζης του Σωτήρη Σπαθάρη
  8. Ο Kαραγκιόζης του Γιάννη Μώρου
  9. Ο Καραγκιόζης του Αντώνη Μόλλα
  10. Ο Καραγκιόζης του Κώστα Νταμαδάκη
  11. Ο Κοπρίτης του Δημήτρη Μανωλόπουλου
  12. Ο Καραγκιόζης του Δημήτρη Μανωλόπουλου
  13. Ο Μιρικόγκος του Δημήτρη Μανωλόπουλου
  14. Ο Καραγκιόζης του Μάρκου Ξάνθου
tamplo1_6

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, Ζ
Οι πρώτες πέντε άτεχνες φιγούρες είναι του Γιάννη Μπράχαλη, όπως ακριβώς τις είδε ο Σωτήρης Σπαθάρης όταν παρακολούθησε παραστάσεις του και οι υπόλοιπες, των άλλων καραγκιοζοπαικτών. Όλες κατασκευάστηκαν από τον Σωτήρη Σπαθάρη μεταξύ 1948 -1950.

  1. Η χανούμισσα. – Φιγούρα Σωτήρη Σπαθάρη (1948 – 1950)
  2. Ο Πασάς. – Φιγούρα Σωτήρη Σπαθάρη (1948 – 1950)
  3. Ο Βεληγκέκας. – Φιγούρα Σωτήρη Σπαθάρη (1948 – 1950)
  4. Ο Χατζηαβάτης. – Φιγούρα Σωτήρη Σπαθάρη (1948 – 1950)
  5. Ο Μπέης. – Φιγούρα Σωτήρη Σπαθάρη (1948 – 1950)
  6. Ο Μπάρμπα – Γιώργος, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Γιάννης Ρούλιας
  7. Ο Μέγας Αλέξανδρος, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Μίμαρος
  8. Ο Σιορ – Διονύσιος, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Μίμαρος
  9. Ο Σταύρακας, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Γιάννης Μώρος
  10. Ο Μορφονιός, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Αντώνης Μόλλας
  11. Ο Εβραίος Σολομών, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Γιάννης Πρεβεζάνος
  12. Ο καπετάν Μανούσος, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Μάρκος Ξάνθος
  13. Ο Πεπόνιας, που εισήγαγε στον Καραγκιόζη ο Αντώνης Μόλλας
tamplo1_7

Τ Α Μ Π Λ Ω  1, Η
Από το έργο «Αθανασόπουλος» που έγραψε ο Σωτήρης Σπαθάρης το 1930, εμπνευσμένος από την αληθινή ιστορία του δολοφονημένου Μίμη Αθανασόπουλου.
Οι φιγούρες από χαρτόνι του έργου είναι επίσης του Σωτήρη Σπαθάρη.

  1. Ο χωροφύλακας
  2. Τα παιδιά του Αθανασόπουλου
  3. Ο αστυνομικός
  4. Ο Μίμης Αθανασόπουλος
  5. Ο Υπαστυνόμος
  6. Ο τεμαχισμός του Αθανασόπουλου
  7. Η κακούργα πεθερά Κάστρου
tamplo1_8

Τ Α Μ Π Λ Ω  1, Θ
Φιγούρες Σωτήρη Σπαθάρη (έτη κατασκευής 1935 – 1946)

  1. Το μαγεμένο πουλί
  2. Ευχή και κατάρα
  3. Το στοιχειωμένο βουνό
  4. Σκελετός
  5. Κόλαση
  6. Σκελετός
  7. Ον της σελήνης
  8. Αιμοχαρής μαύρος της Ανατολής
  9. Ο τυφλός στρατηγός Βελισάριος
  10. «Ο κατηραμένος όφις» (το καταραμένο φίδι)
  11. Ο κρεμασμένος
tamplo1_9

Τ Α Μ Π Λ Ω   1, Ι
«Οι ξένοι κατακτητές»
Φιγούρες Σωτήρη και Ευγένιου Σπαθάρη (έτη κατασκευής 1937 – 1974)

  1. Ο θρόνος της εξουσίας – Φιγούρα Σ. Σπαθάρη (1937)
  2. Ο σωματοφύλακας, πιστός της εξουσίας – Φιγούρα Σ. Σπαθάρη (1948)
  3. Ο αετός, σύμβολο του κατακτητή – Φιγούρα Σ. Σπαθάρη (1943)
  4. Το σαράι του πασά – Φιγούρα Ε. Σπαθάρη (1974)
tamplo1_10

ΒΙ Τ Ρ Ι Ν Α  1,  ΙV
Εργαλεία και υλικά κατασκευής φιγούρων κατά χρονολογική σειρά χρήσης:

  1. Τσίγκος (1894 – 1916).
  2. Χαρτόνι (1894 -1923).
  3. Τα «κοπίδια» με τα οποία σκαλίζεται η χαρτόνινη φιγούρα.
  4. Εξαρτήματα και τρόπος σύνδεσης των μελών μιας φιγούρας.
  5. Ο τρόπος σκαλίσματος της φιγούρας.
  6. Πρώτη μορφή ζελατίνης (1923 – 1925)
  7. Η λεπτή ζελατίνη που χρησιμοποιούσαν οι καραγκιοζοπαίκτες για να αποδώσουν χρώμα στο χαρτόνι.
  8. Η επεξεργασία του δέρματος (1923)
  9. Η σινική μελάνη με την οποία χρωμάτιζαν τις δερμάτινες φιγούρες.
  10. Δείγματα δερμάτινων φιγούρων
  11. Δείγμα πλαστικής φιγούρας (1953).

Οδηγός εκθεμάτων του Μουσείου - Ενότητα 2

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 – ΔΕΡΜΑ (1923)
Περιλαμβάνει τους γνωστούς ήρωες του ελληνικού θεάτρου σκιών κατασκευασμένους από δέρμα…

ΕΝΟΤΗΤΑ 3 – ΖΕΛΑΤΙΝΗ /  ΠΛΑΣΤΙΚΟ (1953)
Η αίθουσα εκπροσωπεί την αντικατάσταση του σκαλιστού χαρτονιού και του δέρματος από τη ζελατίνη…